Yeremya Kimdir? Yeremya’nın Hayatı

Yeremya Tevrat’ın dört ” Büyük Peygamber “inden biridir; diğerleri Yeşaya, Hezekiel ve Daniel ‘dir. İsmin anlamı kesin olarak bilinmez, muhtemelen ” Yehova kurmuştur “. Yeremya, Anatoth’lu Benjamin soyundan rahip Hilkia’nın oğlu ve peygamber Hezekiel’in yaklaşık bir nesil daha yaşlı çağdaşıdır.

Yeremya’nın Hayatı

Yahuda’nın kralı Yoşiya’nın 13. hükümdarlık yılında, İ.Ö. 628′ de, çok genç yaşta peygamber ilan edilir ve 582′ye kadar 46 yıl boyunca, Tanrı’nın Kudüs’teki peygamberi olarak etkide bulunur. Vassal kralı Babilli Zedekia’nın düşmesinden sonra Kudüs’ün genç, sadece birkaç aylık hükümdarı Yehoyakim tarafından Buhtunnasır’a verilişi, yanı sıra Kudüs ve mabetin Buhtunnasır’ın komutanı Ebusar-Adan tarafından tahrip edilişi onun zamanındadır.

Kral Yoşiya da çok gençken, sekiz yaşında, makama gelmiştir ve tamamen reform oryantasyonlu Tanrı rahipliğinin etkisi altındadır. Hükümdarlığının 18. yılında, yani 623′te, mabette bir yasa kitabı, İncil ‘in en erken ön aşaması” bulunur. ” Yeremya’nın nasbütayini Hezekiel’e göre çok daha az gürültü kopartır ( Yeremya 1, 4 ff ):

Ve bana RAB’ın şu sözü geldi: ” Ana karnında sana şekil vermeden önce seni tanıdım ve sen doğmadan önce seni taksid ettim; seni uluslara peygamber atadım. “

Ve ben dedim: ” Ah, ya Rab Yehova! Konuşmayı bilmiyorum; çünkü gencim. “

Ve RAB bana dedi ki: “ Gencim deme; çünkü kimse seni gönderirsem gideceksin ve sana emrettiğim her şeyi söyleyeceksin. Onlardan korma; çünkü seni kurtarmak için ben seninle beraberim. ” Böyle diyor RAB. Ve RAB elini uzattı ve ağzıma dokundu; ve RAB bana dedi: ” İşte, sözlerimi senin ağzına koydum; bak, bugün milletler üzerine ve ülkeler üzerine, kökünden sökmek ve yıkmak için, helak etmek ve yok etmek için, bina etmek için ve dikmek için seni koydum. ”

Yeremya kitabının en az iki yazarı vardır. 25. Bölüm’e kadar daima ben-formu kullanılır, bundan sonra neredeyse hep o-formu. Galiba Yeşaya kitabının bu kısmında söz konusu olan, oluşumu 605 yılında kral Yehoyakim ( 608-597 ) döneminde 36. Bölüm’de tarif edilen yazı rulosudur:

Ve vaki oldu ki, Yahuda kralı Yoşiya oğlu Yehoyakim’in dördüncü yılında RAB’den Yeremya’ya şu söz geldi: Kendin için bir kitap tomarı al ve Yoşiya’nın günlerinden, sana söylediğim günden bugüne kadar İsrail’e karşı ve Yahuda’ya karşı ve bütün milletlere karşı sana söylediğim sözlerin hepsini ona yaz. Herkes kötü yolundan dönsün diye, onlara yapmadığı düşünmekte olduğum bütün kötülüğü belki Yahuda evi işitir… O zaman Yeremya Neriya’nın oğlu Baruka çağırdı; Ve Baruk RAB’bin Yeremya’ya söylemiş olduğu bütün sözleri onun ağzından kitap yoruma yazdı.

Bu kısım Yoşiya ( Bölüm 6′ya kadar ), Yehoyakim ( Bölüm 7-20 ) zamanındaki ” Mahkeme kelimeleri “ni ve Yehoyakim’in kısa süreli halefi hakkındaki kehanetleri ve ” Ball üzerinden kehanette bulunan ” Samarya’da ” budala ” profitlerden daha beter olan Kudüs’teki “ yangraf ” Bir çanağın sembolik biçimde kırılması ile Kudüs’ün önde bulunan en eski batışını gözler önüne serer. Mabetin baş gözcüsü Paşnur bunun için ona vurur ve onu bir geceliğine mabet hapishanesine atar.

İkinci kısım Buhtunnasır’ın tayin ettiği Vassal kralı Zedekia’nın hükümdarlık zamanını kapsar. Devir Buhtunnasır’ın sürgüne yolladığı idareci tabakanın mal varlığını ve politik-dini fonksiyonunu devalan şarlatan sonradan görmelerin devridir. İbadet açısından RAB’bin nfretini kazanırlar ve politik açıdan basiretsiz fakat hararetli nasyonalizm ruhuna sahiptirler. Zayıf kral onlara karşı birçok tavizde bulunur ve Buhtunnasır’ın sabrını taşırır. Uyarıları ve mahkeme kehanetleri nedeniyle Yeremya kızgın bir rahip ve yalancı profit kalabağının saldırısına uğrar ve son anda ” Emirlerin ve halkın ” Yeremya’nın tarafına geçmesiyle linç edilmekten kurtulur.

O zamandaki en büyük karşıtı Hananja isminde, ateşli bir nasyonalist olan bir profittir. Bu arada Kudüs  Buhtunnasır’ın birlikleri tarafından kuşatılır ve Yeremya koşulsuz teslimiyet vaazında bulunur. Bunun RAB’bin cezası olduğunu, fakat sonra yine merhamet edeceğini söyler. RAB’bin, halkın dine dönmesinden sonra merhamet ediceğinin ve sürgünlerdekilerin geri döneceğini işareti olarak bir bahçe satın alır. Bu kısım sonunda profetilerin Baruka tarafından kaydedilmesini bulunur.

Üçüncü kısım ( Bölüm 37-46 ) ” Passion Yeremya ” oluşturur. Tutuklanır ve hapse atılır ve teslimiyet vaazından vazgeçmediği için ” Emirler ” onu öldürmek ister. Zayıf kral onlara izin verir. Yeremya’yı, hapishanenin ön avlusundaki bir sarnıcın derin balçığına atarlar, ancak kralın evinin mabeyncisi ” Mohr ” Ebed Melech- bir isim değil, sadece fonskiyon tanımlaması: ” Kralın kölesi ” – onu kurtarır. O zaman kral onu bir kez daha çağırtır, ancak Yeremya ona RAB’bin ismi adına, ölüme müstahak olmasının dışında başka bir şey söyleyemez. Kral kaçar ancak tutuklanır, oğulları gözleri önünde idam edilir, o ise kör edilir ve zincirlenerek Babil’e götürülür.

Yeremya Kudüs’ün fethini hapishanenin ön avlusundan izler. Kudüs ve mabet tahrip edilir, halk çok azı dışında sürülür. Buhtunnasır’ın katı emrine göre, onu komutanı Nebusar-Adan profite sahip çıkar. Onu Babil’e götürmek istemektedir, ki Yeremya bunu reddeder. Komutan bu nedenle onu yeni vali Gedalya’nın korumasına bırakır. Yudayik kral ailesinin bir akrabasının Gedalya’yı öldürmesinden sonra kalan Yahudiler Mısır’a kaçar ve direnen Yeramya’yı da birlikte götürür. Yeramya Mısır’da ölür.