Tarih boyunca çeşitli nedenlerle birçok savaş yapılmıştır. Bazıları sonuçları açısından önemsiz olsa da bazıları da sonuçları açısından son derece önemlidir. Talas savaşı da sonuçları açısından önemli savaşlardan biridir. Peki, Talas savaşı tarihi, önemi ve sonuçları nelerdir? Hep birlikte kısaca hatırlayalım. Tarihi : 751’de yapılmıştır.
Talas Savaşının Önemi
Talas savaşının önemi sonuçlarından açısından çok büyüktür. Müslüman Araplar ve Karluk Türklerinin oluşturduğu Müslüman cephenin Çin ordusuna karşı kazandığı zaferle sonuçlanan Talas savaşı, kazanılan bu zaferin akabinde İslamiyet’in Türkler arasında hızla yayılmasına neden olmuştur. 751 yılında Talas Nehri kıyısında meydana gelmiş ve Atlah mevkiinde yapılmış olup beş gün sürmüştür. Talas savaşı Uygurların II. Göktürk devletine son vermesiyle yıkılan bu devletin yerini dolduramaması nedeniyle olmuştur. Oluşan boşluk nedeniyle Çinliler batıya doğru ilerlemeye başlayınca Karluk Türkleri, Müslüman Araplara destek vererek Çinlilerle savaşmışlardır. Talas Savaşının sonunda Çinliler ağır ve büyük bir yenilgiye uğramıştır. Bu yenilginin ardından ise Çinliler bu yenilginin hemen ardından Batı Türkistan’a hâkim olma isteklerinden vazgeçmişlerdir. Savaş sonuçları açısından da çok önemli etkilere sahiptir. Bu etkilerinin arasında kültürel ve sosyal gelişimlerde tarih içinde büyük rol oynamıştır. Kültürel değişimlere de neden olmuştur.
Talas savaşı sonuçları
Talas avaşının en önemli sebebi, İpek yolunu ele geçirip hâkimiyet sağlamaktır. Bu savaş ile hem Çinliler hem de Müslüman Araplar Orta Asya’da hâkimiyet kurmak amacıyla yapılmıştır. Bu nedenle her iki devlette çeşitli zamanlarda Türkistan üzerine seferlere başlamıştır. Bu seferler sonucunda en nihayetinde Talas savaşı meydana gelmiştir. Talas savaşının sonuçları aşağıdaki gibi sıralanabilir.
- İslam dini bu savaş sonucunda Türkler arasında hızlı bir biçimde yaygınlaşmıştır.
- Sonucu Türk-İslam tarihinin başlangıcı olmuştur.
- Türklerle Müslümanlar arasındaki ilişkiler artmıştır.
- Savaşın sonucunda Türkler, Abbasilerin askeri ve idari kadrolarında görev almışlardır.
- Çinliler, Talas savaşında yenilince batı Türkistan’a hâkim olma isteğinden vazgeçmişlerdir. Burada bölgede bulunan Türk boyları da Çinlilerin baskısından kurtulmuş oldular.
- Batı Türkistan’da Türk otoritesi yeniden sağlanmış ve Karluk Türkleri bölgede bağımsız devletlerini kurmuşlardır.
- Talas savaşının kültür açısından önemli sonuçlarından biri de Çin toprakları dışında Semerkant şehrinde kâğıt üretimi olmuştur. Bu da Bağdat şehrinde bir kâğıt imalathanesi kurulmuştur. Bağdat’tan sonra kâğıt imalathanesi Mısır’da kurulmuştur. Endülüs’ten Hindistan’a kadar kâğıt üretimi başlamış oldu. Bu da Talas savaşında esir Çinliler sayesinde olmuştur. Kâğıt, Avrupa’ya kadar ulaşmış oldu.
