ISLÂHISANAYİ KOMİSYONU:
Yabancı esnaf ve tüccarlar karşısında rekabet gücü kalmayan ve dağılmaya başlayan yerli esnaf ve tüccar teşkilatlarının sıkıntılarına çözüm bulmak için 1863 yılında kuruldu.
Amaç ;
- Yabancı mallara karşı rekabet edebilmek
- Güçlü sanayi kuruluşları oluşturmak
- Seri üretime geçmek
- Üretim kalitesini ve fiyatları kontrol etmek
- Sanat okulları açarak kalifiye eleman yetiştirmek
- Esnaflar arasında yardımlaşma ve dayanışmayı sağlamak
Bu komisyonun çalışmaları doğrultusunda 1863’te Niş’te, 1864’te Rusçuk’ta ve daha sonra da Sofya’da Islâhhâneler açıldı. Bu ıslahhâneler kısa sürede olumlu neticeler göstermiştir. Bu ıslahhâneler kısa bir süre sonra açılacak olan sanat okullarının temelini oluşturmuştur. Islahhânelere öncelikle kimsesiz çocuklar alınmıştır.
Kimsesiz çocuklardan ücret alınmazken durumu iyi olanlardan yılda 500 kuruş ücret alınıyordu.
Buralarda eğitim süresi beş yıldı. Islahhânelerde okuma yazmadan çok sanat öğrenmek esastı.
Islahhânelerin gideri; bağışlar, okullara ait gayrimenkullerin gelirleri, mahkeme harçlarından alınan hisseler ve öğrencilerin imal ettikleri eşyaların satışından elde edilen gelirlerden sağlanıyordu.
Osmanlı Devleti, zamanla Diyarbakır, Bursa, Kastamonu, Selânik, Şam, Bağdat ve Konya gibi yerlerde bu okullardan açmıştır.
